صنعت چرم در ایران

تاریخچه چرم سازی در ایران
یکی از آن صنایع با شکوه که برای هزاران سال وجود داشته‌است، صنعت چرم است.چرم نقش نسبتاً ثابتی را در زندگی و اقوام ایرانی داشته که کاربرد آن گاهی در پوشاک، خصوصاً کفش شکارچیان و جنگجویان، گاهی برای افسار و یراق آلات حیوانات، زمانی برای ساخت ظروف همچنین گاهی در مراسمات و جشن های آیینی به علت تزئینات و جذابیت منحصربفرد استفاده می شد.

از این رو صنعت چرم ایران دارای سابقه ای طولانی مدت است.

در این مقاله گزارش صنعت چرم ایران ارایه شده است.

ایرانیان با سابقه‌ای سه هزار ساله اولین و قدیمی‌ ترین تولید کنندگان چرم دنیا هستند.

بازمانده دوره پیش از میلاد نشان می ‌دهد که ایرانی‌ ها از حدود ۱۵۰۰ سال، از پوست برای پوشاک، کفش و سلاح استفاده کرده ‌اند.

آن ها از ۵۵۰ سال پیش از میلاد از چرم برای لباس ‌ها و زره استفاده کردند.

تاریخچه صنعت چرم در ایران باستان
وجود واژه‌هایی مانند ادیم، کیمخت، ساغری، تیماج و سختیان در زبان پارسی قبل از اسلام نشان از استفاده از پوست و چرم دارد.

وجود واژه‌های مرتبط با وسایل و ابزارچرمی مانند سختک، کمربند، انگشتیان، مشک در متون پهلوی نشان‌دهنده استفاده از چرم پیش از اسلام است.

به نوشته ابن یمین، ایرانیان باستان از پوستِ گاومیش، گاو و گوسفند برای نوشتن استفاده می‌کردند.

ابن یمین در نوشته‌هایش به فرمان‌های داریوش که روی پوست نوشته شده است اشاره کرد.

پوست‌ نوشته‌هایی در اورامان کردستان یافت شده که هم اکنون در موزه بریتانیا است.

این پوست نوشته ها نشان‌ از استفاده از پوست برای نگارش در دوره اشکانیان دارد.

با مراجعه به کتب و آثار به جامانده در هر دوره از تاریخ نظیر دوران عباسی، حمله مغول، دوران تیموری، دوران صفوی به سابقه ی طولانی استفاده از پوست و چرم و تجارت آن پی خواهیم برد.

در دوره اول پهلوی، شرکت ‌های آلمانی شروع به سرمایه‌ گذاری در صنعت چرم ایران کردند.

اولین کارخانه چرم سازی ایران در سال ۱۳۰۸ در شهر تبریز تآسیس شد.

از جمله معروف ترین آن ها چرم میهن، چرم ایران و چرم خسروی بود.

اولین های صنعت چرم ایران
چرم خسروی در سال ۱۳۱۰ همزمان با کبریت سازی صدقیانی و ممتاز همچنین کارخانه پشمینه تأسیس شد.

و در سال ۱۳۱۱ به بهره برداری رسید و فعالیت خود را شروع کرد.

این کارخانه به جز چرم و کفش در زمان جنگ جهانی دوم، پوتین لباس های نظامی و سوارکاری تولید می کرد.

این کارخانه صادرتی از جمله سفره چرمی که در گاو صندوق هتل پولمن شهر پولتای ایتالیا نگهداری می شود را در پرونده دارد.

با وجود احداث اولین کارخانه صنعتی در تبریز، گسترش و توسعه صنعت چرم، توسط همدانیان بیشتر شناخته شده است.

در حال حاضر هم با سفر به این شهر نشانه هایی از آن دوران را خواهد دید.

روند افزایشی کارخانه های فعال صنعت چرم ایران

بعد از تبریز و همدان، فرایند تولید چرم به تهران و اصفهان نیز رسید و رفته رفته به شهرای دیگر کشور ایران نیز گسترش پیدا کرد.

استقبال از تولیدات و محصولات چرمی به صورتی بوده که طی ۱۰ سال، تعداد کارخانه ها در حوزه ی تولیدات مصنوعات چرمی چندین برابر شده است.

عمده صادرکننده چرم در ردیف کشورهای عمده واردکننده ی پوست خام قرار دارند.

امر سرمایه گذاری در صنایع چرم سازی، ایجاد اشتغال و ارزش افزوده ی ناشی از فرآوری پوست را نشان می دهد.

صنعت چرم ایران با پیشرفت تکنولوژی و فن‌آوری نوین و روش‌های نوین برای پردازش پوست، شکوفا شد.

در ادامه ی مطلب گزارش صنعت چرم ایران به بررسی پوست و دباغی یعنی رکن اصلی تولید چرم پرداخته شده است.

پوست و صنعت دباغی در ایران
از زمانی که انسان شکار حیوانات را برای تغذیه ی خود مورد استفاده قرار داد، استفاده از پوست حیوانات برای پوشش متداول گردید.

نقاشی ها و آثار زیادی نشان از قدمت طولانی استفاده از پوست و چرم در کشور دارد.

کشورهایی که دامداری و کشاورزی در آن رونق دارد، صنعت چرم و تولیدات چرمی به کرات مشاهده می شود.

صنعت چرم ایران با وجودبیش از ۹ میلیون هکتار علفزار و بیش از ۹۲ راس گاو، گوسفند، بز و بوفالو آبی، محل مناسبی برای صنعت است.

ایران دارای پتانسیل فراوانی برای پرورش حیوانات است.

با پیشرفت دانش و تکنولوژی دباغی پوست و تهیه چرم جهت تولید و مصارف گوناگون شکل تازه تری به خود گرفته است.

بعد از آن استفاده از محصولات چرمی با مزایای منحصربفرد و جذاب آن متداول شد.

باگذشت زمان، روش های مختلفی برای دباغی پوست به کار گرفته شده است که هریک مزایا و معایب خاص خود را دارند.

سراجی یا چرم ‌سازی در ایران
سراجی یا چرم سازی یکی از رشته های فعال در حوزه ی صنایع دستی است که طرفداران خاص خود را داشته است.

در بیشتر مواقع که چرم و هنر با هم همراه شده اند نتایج جذابی را نیز فراهم آورده اند و از شاخه های صنایع دستی هستند.

استفاده از چرم به قبل از ریسندگی و بافندگی بر می گردد.

فن چرم سازی از روزگار قدیم تا سده ی نوزدهم در تمام جهان و ایران تقریباً ثابت بوده است.

تا اینکه روش نوین دباغی مرسوم شد و فرایند دباغی پوست، تولید و پرداخت چرم شکل جدیدی به خود گرفت.

شاردن جواهرفروش و جهانگرد فرانسوی صنعت دباغی و چرمسازی ایران را صنعتی دستی می داند که ایرانیان در آن سرآمد هستند.

پتانسیل های صنعت چرم ایران
چرم جز جذاب ترین و یکی از صنایع سودآور در جهان است.

بیشتر کشورهایی که در زمینه کشاورزی و دامداری زیر ساخت های لازم را دارا باشند به این صنعت روی آورده اند.

ایران با دارا بودن علفزارهای فراوان و بیش از ۹۲ رأس گونه های دامی پتانسیل فراوانی در جهت توسعه ی صنعت پوست و چرم دارد.

یکی از کشورهای مستعد در حوزه ی دباغی و تولید چرم ایران به شمار می آید.

ایران جز کشورهای برتر جهان از لحاظ تولید پوست و صادرات محصولات نیم ساخته می باشد.

ایران به دلیل تعدد پوست خام همچنین کیفیت پوست جز تأمین کننده های چرم سبک در جهان محسوب می شود.

اهمیت صنعت چرم تیم تولید محتوا جانتا را برآن داشت که مقاله ای جامع درباره ی گزارش صنعت چرم ایران تهیه کند.

به گزارش چرم جانتا بیشتر صادرات ایران در حوزه ی سالامبور است.

بنابراین، توسعه فن‌آوری و بسیج نیروی کار در صنعت چرم ضروری است. تحقیقات نشان می‌دهند که ماشین‌آلات چرم در ایران نسبت به مناطق دیگر مانند نیروی کار، اطلاعات و سازمان در دیدگاه فنی بهتر است.

در سال‌های اخیر، صنعت داخلی ظهور شرکت‌هایی را مشاهده کرده‌است که محصولات چرمی با کیفیت بالا تولید می‌کنند.

آن ها موفق به ایجاد مارک ‌های مشهور شده‌ اند، که در نمایشگاه ‌ها در کنار همتایان باتجربه خود شرکت کردند که دهه ‌ها در بازار فعال بوده‌اند.

در عین حال، فضای زیادی برای رشد صنعت چرم ایران وجود دارد.
جایگاه صنعت چرم ایران در جهان

شما در حال مطالعه ی مطلب جامع گزارش صنعت چرم ایران هستید.

برای مطالعه مقاله ی معرفی برندهای برتر صنعت چرم ایران کلیک کنید.
مشارکت خارجی ها در پیدایش صنعت چرم ایران
در دروان قاجار، تلاش هایی برای ساخت کارخانه های چرم صورت گرفت در این راستا اقدامتی جهت واردات ماشین آلات فرآوری چرم از غرب صورت گرفت.

در این دوره، قاجار مجلس جدیدی را در خصوص ساخت کارخانه های چرم تشکیل داد.

در دروان پهلوی، آلمانی ها شروع به سرمایه گذاری صنعت چرم در ایران کردند که نتیجه ی آن تأسیس کارخانه چرم تبریز بود .

پس از آن در دوره ی دوم پهلوی، کارخانه های چرم سازی در تبریز و تهران نیز گسترش پیدا کردند.

شرکت های خصوصی در این حوزه توان واردات ماشین آلات غربی را از آلمان و ایتالیا داشتندو

در این فرایند استفاده از محصولات شیمیایی و مواد کشورهای غربی، کیفیت چرم ایران را افزایش داد.

بعد از انقلاب اسلامی، تحریم ها از سوی برخی کشورهای غربی، صنعت را تحت تأثیر قرار داده است.

به طوریکه شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی، شروع به تولید مواد مورد نیازدر تولید محصولات چرمی کردند.

معضلات و جایگاه صنعت چرم ایران در بازار بین المللی
در دهه ۱۹۷۰، صنعت چرم یکی از سودمندترین مشاغل در ایران بود.

قبل از انقلاب، ایرانی‌ها توانستند بخشی از ماشین‌آلات را بسازند، مانند جعبه‌های لوازم چوبی که برای شستن چرم به کار می‌رفتند.

پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، تحریم‌ ها علیه ایران بر صنعت چرم تاثیر گذاشت.

تحریم‌ ها، برخی از شرکت ‌های مواد شیمیایی ایرانی شروع به تولید محصولات شیمیایی برای صنعت و تولید کنندگان ماشین ‌آلات فرآوری چرم کردند.

با تولید سالانه ۴ میلیون و ۳۳۴ هزار متر مربع چرم، ۱۷۰ شرکت چرم در ایران فعال هستند.

بسیاری از شرکت‌های چرم به بخش خصوصی تعلق دارند و فعالیت می کنند.

با این حال اکثر این کارخانجات علی‌رغم سرمایه‌گذاری زیاد در صنعت چرم در کشور، تنها با ۴۰ % ظرفیت خود کار می‌کنند.

این کشور علیرغم پیشرفت ماشین آلات و روش های متعدد تولید چرم طی سالیان اخیر و با حضور استادکاران ماهر و مهارت ژنتیکی پرورش دام، نتوانسته است در بازار چرم جهان شناخته شود.

صنعت چرم ایران در حال حاضر توان رقابت با برندهای برتر چرم در عرصه ی بین المللی را ندارد.

نقد اقتصاددانان درمورد مشکلات صنعت چرم

بازرگانان و ناظران اقتصادی امیدوارند که صنعت چرم ایران بتواند ارتباطات پویایی با سایر بخشها برقرار کند.

همچنین سرمایه گذاری های خارجی را جلب و احیا کند.

در این صنعت تلاش زیادی برای انرژی بخشیدن به صنعتگران چرم برای ایفای نقش در بازارهای بین المللی وجود دارد.

برخی از مشکلات این صنعت به این موضوع بر می گردد که چرخه تولید چرم کامل نیست.

بخشی از زنجیره، از جمله پاشنه کفش، یراق آلات وسایر مواد اولیه، انواع کالای چرمی و لباس‌چرمی، در داخل کشور تولید نمی‌شود.

در سال‌ های اخیر گام ‌هایی برداشته شده ‌است که منطبق با استانداردهای موسسات بین ‌المللی شناخته‌ شده است.

امروز ایران یکی از اعضای فعال کمیته فنی استانداردسازی سازمان بین‌ المللی استانداردسازی باشد.

اگر ایران بتواند سرمایه ‌گذاری‌ جدید خارجی و فن ‌آوری پردازش چرم را به درستی به دست آورد، سهم عادلانه خود از بازار بین ‌المللی به دست می آورد.

موانع و مشکلات صنعت چرم ایران

نبود سرمایه گذاری و تسهیلات با شرایط مناسب
عدم به روز رسانی و ارتقا ابزار و ماشین آلات
فعالیت حداقل ظرفیت و توان تولیدی کارخانه جات ها و به تعلیق در آمدن
عدم استفاده بهینه از لایه های مختلف چرم در کشور
نبود فناوری در قسمت بازیافت و دور ریز برخی لایه ها
از دست رفتن ارزش افزوده ی ناشی از آن لایه ها
لایه های زیرین برای تهیه ژلاتین ، لایه های میانی برای ساخت زیره کفش و دستکش و لایه ی رویی که بعد از پردازش به محصولات چرمی نهایی تبدیل می شود.
عدم تعدد در رنگ چرم های باکیفیت، یکی از مسائلی است که بیشتر فعالان این صنعت با آن مواجه هستند در بیشتر کارخانه جات چرم سازی، لابراتوارقسمت تخصصی تهیه رنگ وجود ندارد به همین دلیل نبود تنوع رنگی چرم های طبیعی، بازار داخلی و خارجی را تحت تأثیر قرار می دهد.
علاوه بر آن تأمین پوست مرغوب عاری از هرگونه زخم و اسکار در رنگ پذیری مطلوب چرم علی الخصوص در رنگ های سفید و روشن تر بسیار موثر است.
بازار داخلی شکل خوبی دارد اما تولید کنندگان عمدتا به خاطر بازاریابی ضعیف در صادرات محصولات چرمی موفق نبوده اند.
صادرات به دلیل فعالیت شرکت‌های داخلی در معرفی محصولات چرمی ایران در بازار جهانی به حداقل رسیده‌است.